Menu
Σπάτουλα είναι βενετσιάνικο υποκοριστικό του λατινικού spatha, που προέρχεται βέβαια από την αρχαία ελληνική σπάθη. Και η ιστορική ονομασία αυτού του μικρού εργαλείου με τη μεγάλη φαρδιά λάμα συνοδεύεται συνήθως και από κάποιον τίτλο: σπάτουλα ελαιοχρωματιστών, σπάτουλα εφαρμογής, σπάτουλα άνω λαβής, σπάτουλα Ιαπωνίας κλπ. Γιατί είναι πολλές, πάρα πολλές οι διαφορετικές χρήσεις της, όπως και οι αντίστοιχες παραλλαγές της. Από την αφαίρεση της σκουριάς και της παλιάς ταπετσαρίας μέχρι την επίστρωση σφραγιστικών υλικών και γύψου, για όλα υπάρχουν τα κατάλληλα μοντέλα.
Ανάλογα με τον προορισμό του κάθε τύπου, οι σπάτουλες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε σπάτουλες ξυσίματος και λείανσης, στενές ή φαρδιές όπως και σε σπάτουλες μικρών ή μεγάλων επιφανειών με ή χωρίς λαβή. Οι λάμες από χαλύβδινο έλασμα στενεύουν συνήθως προς τα πίσω και, ως προς το σχήμα και το πάχος, είναι κατάλληλα σχεδιασμένες για τις διάφορες εφαρμογές. Τα μεγέθη είναι ταξινομημένα με αριθμούς.
Σπάτουλες με λαβή
Η μακριά σε τραπεζοειδές σχήμα λάμα είναι σκληρυμένο και εύκαμπτο χαλύβδινο έλασμα, περτσινωμένο στην άκρη της λαβής. Η λαβή μπορεί να είναι ξύλινη ή πλαστική, εργονομικά σχεδιασμένη ώστε να ταιριάζει στο σχήμα του χεριού. Αυτές οι σπάτουλες χαρακτηρίζονται περισσότερο σαν «σπάτουλες ελαιοχρωματιστών». Γεμίζουν μ’ αυτές τρύπες και ρωγμές, αλλά τις χρησιμοποιούν και σαν εργαλεία γενικής χρήσης για το άνοιγμα των δοχείων των χρωμάτων, για το κόψιμο των χαρτοταινιών κάλυψης, για το καθάρισμα από τις πιτσιλιές των σοβάδων και άλλα πολλά.
Δεξιά στην εικόνα βλέπετε σπάτουλες με διάφορα πλάτη λάμας και σε διάφορες ποιότητες. Το τρίτο μοντέλο από αριστερά είναι μια σπάτουλα που αντιπροσωπεύει την καλύτερη ποιότητα: έχει σφυρηλατημένη λάμα και λαβή από καλό μασίφ ξύλο. Ιδανική για χρήση με υγρά υλικά είναι η τελευταία σπάτουλα αυτής της συλλογής, φτιαγμένη από ανοξείδωτο, σκληρυμένο χάλυβα και με πλαστική λαβή. Οι τιμές για τις περισσότερες σπάτουλες αυτής της κατηγορίας κυμαίνονται από 1,60 έως 5,80 ευρώ.
Ενισχυμένες σπάτουλες
Είναι οι «σκληρές» ανάμεσα στις υπόλοιπες σπάτουλες. Έχουν σχεδιαστεί για ιδιαίτερες περιπτώσεις καθαρισμού μεταλλικών επιφανειών και υποστρωμάτων, που σημαίνει ότι είναι εξαιρετικά ανθεκτικές. Η πρώτη από αριστερά έχει μια κοντή, εντελώς άκαμπτη λάμα από σκληρυμένο ανοξείδωτο χάλυβα. Ακονισμένη από τη μια μεριά, η λάμα αυτή είναι αποτελεσματική και στα πιο σκουριασμένα σε βάθος μεταλλικά υποστρώματα. Η λαβή είναι από ξύλο οξιάς επεξεργασμένο με λάδι και πιάνεται στο χέρι πολύ σταθερά.
Η μεσαία σπάτουλα έχει μια κοντή και σκληρή λάμα η οποία είναι ακονισμένη και μπροστά. Η πολύ μακριά λαβή (20 εκ.) διευκολύνει την εργασία με το πιστόλι θερμού αέρα, χωρίς τον κίνδυνο να κάψει κανείς τα δάχτυλά του.
Η τρίτη της σειράς είναι και πάλι μια ανοξείδωτη σπάτουλα με την ίδια ποιότητα όπως οι δύο προηγούμενες. Η λαβή είναι ξύλινη και η λάμα ασφαλισμένη με ορειχάλκινα περτσίνια.
Παρόμοιες σπάτουλες υπάρχουν και από ειδικό κράμα χάλυβα που κατά το τρίψιμο δεν πετάει σπίθες και μπορούν έτσι να χρησιμοποιηθούν με ασφάλεια σε μεταλλικά δοχεία που υπάρχει κίνδυνο έκρηξης, όπως σε ντεπόζιτα βενζίνης..
Πολυτάλαντη
Η πολλαπλών χρήσεων «6 σε 1» σπάτουλα, μπορεί όπως δείχνει και το όνομα να κάνει τα πάντα. Είναι ανοξείδωτη και ειδικά σκληρυμένη. Με την δρεπανοειδή πλευρά της μπορείτε να καθαρίσετε τα ρολά βαψίματος. Με την εμπρός αφαιρείτε ταπετσαρίες, γεμίζετε τρύπες με στόκο, ξύνετε και καθαρίζετε τα τζάμια. Με την τρύπα σε σχήμα σταγόνας μπορείτε να βγάλετε καρφιά. Τους βρώμικους αρμούς στα πλακάκια του μπάνιου θα τους ξύσετε εύκολα με το μυτερό τρίγωνο. Και, κάνοντας ένα διάλειμμα μετά από όλα αυτά, μπορείτε να βγάλετε και το καπάκι από το μπουκάλι του αγαπημένου σας αναψυκτικού. Τιμή: περίπου 6 ευρώ.
Βιδοσπάτουλα
Με ένα σμπάρο δύο τρυγόνια: Αν κατά το στοκάρισμα των αρμών γυψοσανίδων συναντήσετε κάποιες κεφαλές βιδών που προεξέχουν, απλά πιάνετε τη φαρδιά σπάτουλα ανάποδα και πολύ εύκολα ξεβιδώνετε τις βίδες με το κατσαβίδι της λαβής. Γύρω στα 10 ευρώ.
Σπάτουλες γυψαδόρων
Χάρη στο σχήμα τους και την κυρτότητα που παρουσιάζουν, οι σπάτουλες αυτές είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε λεπτές και κάπως περίπλοκες εργασίες. Οι γυψαδόροι χρησιμοποιούν αυτού του είδους τις σπάτουλες για να αφαιρέσουν για παράδειγμα τη στρώση του χρώματος από τις διακοσμητικές γύψινες κορνίζες. Μόνο με την αιχμηρή άκρη τους μπορεί κανείς να εισχωρήσει στις λεπτές αυλακώσεις. Επίσης είναι κατάλληλες για το ανακάτεμα μικρής ποσότητας γύψου ή άλλων υλικών στοκαρίσματος, όπως και για το γέμισμα μικρών τρυπών. Η εύκαμπτες χαλύβδινες λάμες είναι ακονισμένες και έχουν συνήθως πλαστικοποιημένες λαβές. Κοστίζουν γύρω στα 4 ευρώ.
Σπάτουλες κόλλας
Οι οδοντωτές σπάτουλες (χτένες) για την επάλειψη της κόλλας πλακιδίων διατίθενται με διάφορα μεγέθη δοντιών. Για να εξακριβώσετε ποιο είναι το μέγεθος που πρέπει να πάρετε θα κοιτάξετε στη συσκευασία της κόλλας. Εκεί αναγράφεται ακριβώς η κατάλληλη οδόντωση της σπάτουλας που συνιστά ο κατασκευαστής. Βασικά η κόλλα επαλείφεται σε μεγαλύτερο πάχος στα μεγάλα πλακάκια (άρα μεγάλα δόντια) από ότι στα μικρά πλακάκια (λεπτά δόντια). Τιμή: 1,80 έως 3 ευρώ. Στις πλαστικές οδοντωτές σπάτουλες η κάθε πλευρά έχει διαφορετικά δόντια: μπορούν έτσι να χρησιμοποιηθούν σε περισσότερες από μία εφαρμογές.
Σπάτουλες φινιρίσματος
Από ένα συγκεκριμένο μέγεθος και πάνω η ονομασία σπάτουλα δεν ταιριάζει ίσως απόλυτα, όμως οι εφαρμογές είναι ίδιες, μόνο που πρόκειται για επίστρωση και λείανση μεγάλων επιφανειών. Με την οδοντωτή σπάτουλα επιστρώνετε το υλικό πάνω στην επιφάνεια κατά την κόλληση ταπετσαριών ή για κάποιο ειδικό σπατουλάρισμα τεχνοτροπίας. Με τη σπάτουλα λείανσης απλώνετε το γύψινο επίχρισμα ή άλλο υλικό φινιρίσματος πάνω σε μεγάλες επιφάνειες τοίχου και το λειαίνετε. Η αριστερή σπάτουλα λείανσης (λέγεται και μεγάλη αμερικάνα) είναι σχεδιασμένη για ιδιαίτερα μεγάλες επιφάνειες. Το ανοξείδωτο χαλύβδινο έλασμα έχει πάχος 0,7 χιλ. και μήκος περίπου 50 εκ. Η δεξιά, από στιλβωμένο ανοξείδωτο χάλυβα κι αυτή, είναι σπάτουλα επίστρωσης με δύο πλευρές οδοντωτές και ξύλινη λαβή. Οι σπάτουλες αυτού του είδους (γνωστές και σαν σπάτουλες άνω λαβής) είναι κάπως ακριβότερες, φτάνοντας και τα 12 ή και τα 15 Ευρώ.
Αρμολόγησης και ταπετσαρίας
Οι δύο επάνω λαστιχένιες σπάτουλες χρησιμοποιούνται κυρίως για την αρμολόγηση ντυμένων με πλακάκια τοίχων και πλακόστρωτων δαπέδων. Ο αρμόστοκος πιέζεται με λοξά διαδοχικά περάσματα της λαστιχένιας σπάτουλας και γεμίζει σε βάθος τους αρμούς (τιμές 3 έως 5 Ευρώ περίπου). Το τρίτο εργαλείο μπορεί να φαίνεται σαν λαστιχένια σπάτουλα, στην πραγματικότητα όμως είναι μια σπάτουλα ταπετσαρίας. Με αυτή, πιέζετε κατά το ταπετσάρισμα την ακόμα υγρή ταπετσαρία πάνω στον τοίχο για να μη δημιουργηθούν φουσκάλες. Η λάμα είναι από σκληρό PVC πάχους 2 χιλ. Περίπου 5 ευρώ.
Σπάτουλες τύπου Ιαπωνίας
Είναι ορθογώνια, σχετικά εύκαμπτα ελάσματα χωρίς λαβή, με προστατευτική για τα χέρια επικάλυψη της μιας πλευράς. Χρησιμοποιούνται πιο πολύ σε εφαρμογές λεπτών υλικών σπατουλαρίσματος και διατίθενται συνήθως σε σετ. Για ερασιτεχνική περισσότερο χρήση, υπάρχουν και πλαστικές (σετ, από1,40 ευρώ). Η φαρδιά (και αρκετά ακριβή) μεταλλική σπάτουλα είναι κατάλληλη κυρίως για μεγάλες επιφάνειες.
