Χρώματα και υγιεινή ατμόσφαιρα

Σε πάρα πολλές συσκευασίες χρωμάτων και βερνικιών υπάρχουν ετικέτες «χωρίς διαλύτες» ή «χαμηλή περιεκτικότητα σε διαλύτες», τα οποία περιλαμβάνονται πλέον στο πρόγραμμα κάθε εταιρείας. Βέβαια, θα πρέπει να ξέρει κανείς ότι ένα χρώμα που φέρει τον χαρακτηρισμό «χωρίς διαλύτες» επιτρέπεται να περιέχει διαλύτες σε ποσοστό μέχρι 10% του όγκου του.

Διαλύτης είναι και το νερό, που σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με ΠΟΕ. Όμως, ούτε τα υδατοδιαλυτά χρώματα είναι όλα εκτός υποψίας. Γιατί γενικά, η σύνθεση οποιουδήποτε χρώματος δεν περιορίζεται στα τρία βασικά συστατικά. Περιλαμβάνει και πλήθος πρόσθετα: στεγνωτικά, αντικαθιζητικά, διαβρέκτες, καταλύτες, αντιαφριστικά και άλλα πολλά, συνήθως πάνω από δώδεκα. Κάποτε δεν λείπουν και ορισμένα στοιχεία, όπως διχλωρομεθάνιο, φορμαλδεύδη, μόλυβδος, χρώμιο, υδράργυρος κλπ. τα οποία κατηγορούνται για τοξικότητα.

Και το θέμα περιπλέκεται ακόμα περισσότερο αν προστεθούν πιθανοί επιβαρυντικοί για το περιβάλλον παράγοντες που έχουν σχέση με την προέλευση των πρώτων υλών και την παραγωγή, διάθεση και εφαρμογή των τελικών προϊόντων.

Με την καθιέρωση ενός επίσημου Οικολογικού σήματος η Ευρωπαϊκή Ένωση κατάφερε να προσφέρει τη σιγουριά της καλύτερης επιλογής σε περισσότερους από 370 εκατομμύρια καταναλωτές στην Ευρώπη. Αναγνωρίζοντας το χαρακτηριστικό λογότυπο «Μαργαρίτα» πάνω στη συσκευασία, ξέρουν ότι πρόκειται για γνήσιο, πιστοποιημένο οικολογικό προϊόν στο οποίο μπορούν να έχουν απόλυτη εμπιστοσύνη.

Στα χρώματα με τη Μαργαρίτα υπάρχουν οι λιγότερες δυνατές ΠΟΕ και δεν υπάρχουν καθόλου βαρέα μέταλλα ούτε καρκινογόνες και τοξικές ουσίες. Όμως δεν είναι μόνο αυτό. Πληρούν και αυστηρότατες ποιοτικές προδιαγραφές ως προς την υψηλή τους καλυπτικότητα και απόδοση. Έχει πιστοποιηθεί επίσης ότι σε όλο τον κύκλο της ζωής τους ρυπαίνουν ελάχιστα το περιβάλλον. Και γίνονται επαναληπτικοί έλεγχοι ανά πενταετία που επιβεβαιώνουν ότι τα προϊόντα αυτά βρίσκονται πάντα μέσα στα πλαίσια των οικολογικών κριτηρίων.

Το οικιοθελές Eurofins

Παρ ‘όλα αυτά, η περιεκτικότητα σε ΠΟΕ (g /l) δεν συσχετίζεται με τις εκπομπές κατά τη χρήση (μg/m3) που μετρώνται υποχρεωτικά μέσω εθνικών κανονισμών για χώρες που έχουν ήδη θεσπίσει συγκεκριμένο κανόνα ή εθελοντικά.

Τα επικίνδυνα χημικά μπορούν να αποτελέσουν μέρος ενός προϊόντος χωρίς να προκαλέσουν βλάβη εάν δεν απελευθερωθούν από το υλικό, αλλά ενδέχεται να οδηγήσουν σε σημαντικούς κινδύνους για την υγεία όταν παραμείνει ένας σημαντικός όγκος ελεύθερος. Ο προσδιορισμός της απελευθέρωσης τους στον περιβάλλοντα αέρα του χώρου είναι το ζήτημα ποιοτικών και ποσοτικών μετρήσεων της εκπομπής τους.

Αυτές οι μετρήσεις είναι που συντελούν στην εθελοντική για τους κατασκευαστές πιστοποίηση Eurofins: ένα καινοτόμο εργαλείο το οποίο διασφαλίζει –όχι μόνο- ότι όλα τα κριτήρια υγείας για τις εκπομπές VOC των προϊόντων πληρούνται επαρκώς, αλλά  συμβάλουν και σε ένα υγιές εσωτερικό περιβάλλον.

Πρακτικά, πρόκειται για χρώματα με «καθαριστικές» ιδιότητες, οι οποίες εξουδετερώνουν: την φορμαλδεΰδη (οργανική χημική ένωση η οποία εκλύεται κυρίως από μοκέτες, χαλιά, MDF, συνθετικά υλικά αλλά και από τον καπνό του τσιγάρου), τα οξείδια του αζώτου (παράγονται από διαδικασίες καύσεως ορυκτών καυσίμων, από κακής ποιότητας αρωματικά κεριά, τζάκια-σόμπες, εστίες φυσικού αερίου και φυσικά από τον καπνό του τσιγάρου) και το μονοξείδιο του άνθρακα (παράγεται κυρίως από τις ατελείς καύσεις καυστήρων, από το τσιγάρο, τα τζάκια κλπ.).

Επιπλέον, για να αποτραπεί η δημιουργία και των άλλων επικίνδυνων για την υγεία συνθηκών, τα χρώματα μπορούν να έχουν και αντιμικροβιακή δράση, η οποία εμποδίζει την ανάπτυξη στους τοίχους μυκήτων, όπως αυτός της μούχλας, βακτηρίων και τα ακάρεων που προέρχονται κυρίως από την υγρασία ή τις κακές συνθήκες θέρμανσης ή κλιματισμού επιβαρύνουν την ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους.

Υπάρχουν και κατασκευαστές, που έχουν γυρίσει τελείως την πλάτη τους στα πετροχημικά, επενδύοντας σε προϊόντα βαφής φυτικής βάσης. Αυτά παράγονται από μια μεγάλη ποικιλία φυτικών και γενικά φυσικών πρώτων υλών: ρητίνες δέντρων, κεριά, έλαια, ανθρακικό ασβέστιο, γάλα (καζεϊνη), κίτρινες ώχρες και πολλά άλλα.

Με το να χρησιμοποιούν οι βιομηχανίες χρωμάτων φυσικές χρωστικές και άλλες  πρώτες ύλες, όπως ασβέστη, αργιλικές γαίες, οξείδια ορυκτών κλπ, πρώτα-πρώτα δεν ξοδεύεται το πολύτιμο πετρέλαιο για κάπως «δευτερεύουσας σημασίας» χρήσεις.  Έπειτα, αναλώνονται πρώτες ύλες, οι οποίες μπορούν και να ανακυκλωθούν ή και να κομποστοποιηθούν πλήρως.

Αν θελήσετε να δώσετε μία ανάγλυφη υφή στον τοίχο δεν θα αντιμετωπίσετε προβλήματα. Εκτός από τα επιχρίσματα διασποράς υπάρχουν και επιχρίσματα από άργιλο ή ασβέστη. Μόνο πού, αν και εδώ οι πρώτες ύλες είναι φυσικές, θα πρέπει κατά την επεξεργασία να χρησιμοποιείτε γάντια και γυαλιά προστασίας λόγω της υψηλής αλκαλικότητας.

Τα ξύλινα πατώματα, όπως και τα έπιπλα, καλύπτουν κι αυτά μία μεγάλη επιφάνεια του σπιτιού στην οποία καλό είναι να αποφεύγονται προϊόντα που περιέχουν διαλύτες. Οι κατασκευαστές συμπεριλαμβάνουν συνήθως στο πρόγραμμά τους έλαια, κεριά, διαλύματα και βερνίκια υδατικής βάσης.