Όταν αποφασίστηκε να πλακοστρωθεί αυτή η… χορταριασμένη επιφάνεια των 20 τ.μ. μπροστά από το παλιό αγροτόσπιτο, τέθηκαν τρεις προϋποθέσεις: να διατηρηθεί το ρουστίκ ύφος, να πατάνε τα πόδια των επίπλων κήπου στέρεα στην επιφάνεια και να μην εμποδίζεται η πρόσβαση στο βόθρο που κρυβόταν από κάτω.
Καθαρή θέση
Κάποτε ήταν επίπεδο το έδαφος στην περιοχή αυτή. Όμως, με το πέρασμα των χρόνων είχαν σχηματιστεί εδώ κι εκεί λακούβες και υπερυψωμένα σημεία που έπρεπε οπωσδήποτε να αποκατασταθούν. Η εργασία της ισοπέδωσης έγινε χειρωνακτικά και ήταν ίσως το πιο κουραστικό κομμάτι της όλης διαδικασίας.
Μια στρώση άμμου (μαζί με λίγο τσιμέντο) θα αποτελούσε το υπόστρωμα για τις πλάκες. Κρίθηκε απαραίτητο και ένα γεωύφασμα ενδιάμεσα, σαν φραγμός για τις ρίζες των αγριόχορτων που φυτρώνουν συνήθως απειλώντας να ανασηκώσουν την επιφανειακή επίστρωση.
Σταθερό υπόστρωμα
Σε αυτές τις περιπτώσεις η άμμος ανακατεύεται χωρίς νερό, αλλά σε μπετονιέρα) με τσιμέντο, σε ποσοστό 8 έως 10 %. Δηλαδή, σε 1,5 κυβικό άμμου, τρία σακιά των 25 κιλών τσιμέντο, ή έξι κιλά τσιμέντο σε ένα καρότσι άμμο. Το μείγμα στρώνεται ομοιόμορφα πάνω στο γεωύφασμα, με μια τσουγκράνα κρατημένη ανάποδα, με τα δόντια προς τα πάνω. Ο ρόλος του τσιμέντου είναι να βοηθήσει στη σταθερότητα τους στρώματος της άμμου, εφόσον βέβαια αυτό είναι απλωμένο πάνω σε συμπαγές, σταθερό έδαφος. Αν υπάρχουν -γενικά ή τοπικά- κάποιες προσχώσεις ή έχουν γίνει επιχωματώσεις σε ορισμένα σημεία, τότε είναι απαραίτητη η καλή συμπίεση της άμμου.
Το φρεάτιο του βόθρου δεν καταργείται: αρκεί να απομακρύνει κανείς δυο-τρεις πλάκες και να «ξύσει» λίγο το λεπτό υπόστρωμα, για να αποκαλυφθεί το στόμιο.
Το μεγάλο παζλ
Η τοποθέτηση γίνεται με το χέρι: μία-μία οι πλάκες τοποθετούνται στη θέση τους και «κάθονται» μέσα στην άμμο με ελαφρό κούνημα δεξιά-αριστερά, με την πιο επίπεδη πλευρά προς τα πάνω.
Φυσικά είναι πρακτικά αδύνατο να δημιουργηθούν ευθύγραμμοι αρμοί ανάμεσα στις πέτρες, άλλωστε αυτή ακριβώς η ακαταστασία που δημιουργούν τα ανόμοια περιγράμματα είναι που δένει με την ξηρολιθοδομή της πρόσοψης. Τοποθετούνται έξι-εφτά πλάκες περίπου ανά τετραγωνικό και οι αρμοί γεμίζονται με άμμο.
Όσο και αν υπάρχει πλήρης ελευθερία ως προς τη διάταξη, τα μεγέθη και τις αποχρώσεις, κάποιο είδος σχεδιασμού είναι καλό να ακολουθείται, ανάλογα βέβαια και με τις πλάκες που επιλέχθηκαν. Εκτός από τις γκριζωπές ή πράσινες πλάκες Καρύστου και τις ρόδινες πλάκες Βόλου, υπάρχουν και πιο «ουδέτερες» λύσεις, με τους υπόλευκους τόνους των πλακών της Θάσου ή τους σκουρόχρωμους της Βέροιας. Και όλες αυτές σε εντελώς ακατέργαστη ή ελαφρώς κατεργασμένη μορφή, με σπασμένες λίγο-πολύ άκρες και διάφορα επιφανειακά φινιρίσματα, είτε με φλόγιστρο είτε με αμμοβολή.
Από τα λατομεία παραδίδονται και ακατέργαστες πλάκες από σχιστόλιθο*, ψαμμόλιθο*, γρανίτη, πορφυρίτη και πολλά άλλα πετρώματα, σε παλέτες συνήθως του ενάμισυ τόνου. Μπορεί κανείς να έχει ομοιομορφία ή να συνδυάσει διάφορες αποχρώσεις, διαλέγοντας όμως πάντα «εκ του φυσικού» και όχι από εικονογραφημένους καταλόγους.
Η τιμή αγοράς ποικίλλει: για τις πλάκες Καρύστου π.χ. οι τιμές κυμαίνονται γύρω στα 6 € το τετραγωνικό και γύρω στα 9 € κοστίζουν οι Πλάκες Πηλίου. Το κόστος επηρεάζει βέβαια και το είδος της επεξεργασίας καθώς και η απόσταση μεταφοράς.
Οι πολύ λείες επιφάνειες πρέπει να αποφεύγονται στις υπαίθριες πλακοστρώσεις. Αρκετά αντιολησθητικές είναι οι αμμοβολημένες επιφάνειες και πολύ περισσότερο οι ψημένες, που παρουσιάζουν μεγαλύτερη τραχύτητα, όπως και οι σπαστές.
Η επίστρωση γίνεται τμηματικά, σε ζώνες των δύο μέτρων περίπου. Τελειώνει η κάθε ζώνη, γεμίζονται οι αρμοί και μετά ξεκινά η επόμενη, αποφεύγοντας πάντα να δημιουργούνται ευθείες διαχωριστικές γραμμές. Η ρύση πρέπει να είναι ελάχιστη, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος αποσταθεροποίησης των πλακών. Άλλωστε τα νερά φεύγουν από τους αρμούς και διαπερνούν το υπόστρωμα, χωρίς να παρασύρουν τους κόκκους της άμμου, χάρη στην ύπαρξη του τσιμέντου.
Σημαντική λεπτομέρεια: το σύνολο μπορεί εύκολα να αποσυναρμολογηθεί, αν κάποτε αποφασιστεί στη θέση του πλακόστρωτου να γίνει κάποιο παρτέρι λουλουδιών ή μια επιφάνεια με γκαζόν. Όσο για τις όμορφες πλάκες από φυσική πέτρα, θα καθαριστούν και θα χρησιμοποιηθούν σε κάποια άλλη εφαρμογή.