Αποκατάσταση προσόψεων

Πολλοί είναι οι παράγοντες που με διάφορους τρόπους συντελούν στη φθορά μιας πρόσοψης. Όλοι όμως έχουν έναν κοινό παρονομαστή: το νερό.

Υπάρχουν όμορφες προσόψεις παλιών κτιρίων που κινδυνεύουν να καταστραφούν εντελώς με την πάροδο των χρόνων. Όπως κάθε σοβατισμένη επιφάνεια εκτεθειμένη στο ύπαιθρο, δέχονται καθημερινά τις επιθέσεις όχι μόνο του καιρού και της επιβαρυμένης με καυσαέρια ατμόσφαιρας αλλά και πολλών βλαβερών μικροοργανισμών.

Κι όταν δημιουργηθούν οι πρώτες, έστω και λεπτότατες, ρωγμές στο προστατευτικό τους επίχρισμα, η εμφάνιση διαλυμένων σοβάδων και εξωτερικών τοίχων μόνιμα υ-γρών δεν είναι παρά θέμα χρόνου. Η αποτροπή λοιπόν της διείσδυσης της υγρασίας αποτελεί βασική επιδίωξη των περισσότερων εργασιών αποκατάστασης.

Η σειρά των εργασιών

Φυσικά, το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι ο εντοπισμός των σημείων που χρειάζονται επισκευή. Αυτά μπορεί να είναι απλά ραγίσματα που θέλουν γέμισμα ή μέρη στα οποία ο σοβάς έχει χάσει την πρόσφυσή του στην τοιχοποιία.

Είναι πολλές οι αιτίες που προκαλούν ρωγμές στους σοβάδες. Οι πιο συνηθισμένες είναι από διαφορετική διαστολική συμπεριφορά των δο-μικών υλικών ή από κάποιες κατασκευαστικές «αστοχίες» που πέρασαν απαρατήρητες. Ακόμα όμως και οι κραδασμοί από μεγάλη κίνηση αυτοκινήτων μπορούν να παίξουν ρόλο.

Σε κάθε περίπτωση, η διαδικασία της επισκευής είναι ίδια. Πρώτα-πρώτα καλό καθάρισμα της ρωγμής και του σκασμένου σοβά, μέχρι το βάθος. Αν χρειαστεί, η ρωγμή διανοίγεται λίγο με το καλέμι. Αφού απομακρυνθούν τα τρίμματα του σοβά και η σκόνη, η ρωγμή ασταρώνεται και σφραγίζεται.

Η αποκόλληση του σοβά σε κάποια μέρη μπορεί να οφείλεται σε διείσδυση υγρασίας και παγετό, συνήθως όμως οφείλεται στην περιορισμένη ελαστικότητα που χαρακτηρίζει τους παρασκευασμένους με ασβέστη παλιούς σοβάδες. Όταν η ζημιά είναι ακόμα «αόρατη», δηλαδή ο σοβάς έχασε την πρόσφυση στον τοίχο αλλά δεν έπεσε, ανακαλύπτεται με χτύπημα του τοίχου με ένα σφυράκι ή και με ένα ξύλο.

Τα σημεία, στα οποία ο ήχος είναι κούφιος και πιο βαθύς, μαρκάρονται και ακολουθεί η διαδικασία της αποκατάστασης. Αφαίρεση του ξεκολλημένου σοβά, καθάρισμα των επιφανειών, βρέξιμο και νέο σοβάτισμα τοπικά.

Επισκευαστικά υλικά
Ο ειδικός επισκευαστικός σοβάς είναι το υλικό που χρησιμοποιείται στις περισσότερες περιπτώσεις, τόσο γιατί δουλέυεται εύκολα όσο και γιατί εξασφαλίζει σταθερή αναλογία συστατικών (εργοστασιακή σύνθεση) και αποκλείει λάθη παρασκευής. Διατίθεται σε σκόνη, η οποία αναμιγνύεται μόνο με νερό, και το μίγμα παραμένει εργάσιμο για μία ώρα περίπου.

Ρωγμές και τρύπες του σοβά μπορούν να σφραγιστούν και με ακρυλικό στόκο σπατουλαρίσματος σε σκόνη. Αναμιγνύεται με νερό δημιουργώντας μια ομοιογενή πά-στα, η οποία εφαρμόζεται συνήθως, με διαφορά 3-4 ωρών μεταξύ τους.

Προετοιμασία του υποστρώματος
Ο καλός καθαρισμός και η επιλογή της σωστής επίστρωσης είναι οι δύο βασικοί παράγοντες επιτυχίας για την αποκατάσταση της παλιάς πρόσοψης. Κάποτε απαιτείται για τον καθαρισμό και η χρήση ειδικών προϊόντων, όπως π.χ. αντιμουχλικών σπρέι στα σημεία που παρουσιάζουν μαυρίλες και πρασινίλες από βρύα και μούχλα.

Το είδος του ασταριού εξαρτάται από το είδος και τη γενική κατάσταση του υπάρχοντος υποστρώματος. Θα πρέπει ό-μως να εξασφαλίζονται και τα εξής:

• Αδιαβροχοποίηση των επιφανειών.
• Εξομοίωση της απορροφητικότητας και διατήρηση της διαπνοής μέ-σω του σοβά.
• Σταθεροποίηση των σαθρών σοβάδων.
• Ικανοποιητική πρόσφυση για την προβλεπόμενη τελική επίστρωση.

Για λόγους που έχουν ως σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος, συχνά προτιμώνται τα ακρυλικά αστάρια υδατικής βάσης. Όταν όμως -λόγω της σύστασης του παλιού σοβά- απαιτείται μεγαλύτερη ικανότητα διείσδυσης και κυρίως μεγαλύτερη ελαστικότητα, τότε χρησιμοποιείται κάποιο αστάρι διαλύτου.

Και στις δύο περιπτώσεις, οι ασταρωμένες επιφάνειες περνιούνται στη συνέχεια είτε με ακρυλικά είτε με πλαστικά χρώματα, ή στεγανοποιούνται χρησιμοποιώντας υδατοαπωθητικό προϊόν.

Βάψιμο
Τα πλαστικά χρώματα βάσης ακρυλικών ρητινών για εξωτερική χρήση, κρίνονται συνήθως τα πιο κατάλληλα για το βάψιμο προσόψεων. Αντέχουν στην υγρασία και στον ήλιο και δεν επηρεάζονται από τους ατμοσφαιρικούς ρύπους.

Οικονομικότερη λύση προσφέρουν τα πλαστικά χρώματα βινυλικής βάσης, τα οποία είναι κι αυτά πολύ ανθεκτικά στις δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Σε παραθαλάσσια κτίρια χρησιμοποιούνται και χρώματα στεγανωτικά, που μονώνουν και προστατεύουν.