Menu
Για να απαλύνετε το σοκ των λογαριασμών κατανάλωσης τα σενάρια είναι δύο: Ή αντικαθιστάτε το παλιό σας σύστημα ορυκτού καυσίμου (πετρέλαιο, αέριο) με σύστημα νέας τεχνολογίας, ή στρέφεστε προς τις νέες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η επένδυση είναι ίσως μεγαλύτερη, αλλά μεγαλύτερη είναι και η οικονομία που υπόσχεται αυτή η δεύτερη λύση. Η συνενοχή των ορυκτών καυσίμων στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και η επικείμενη εξάντλησή τους μας ωθούν οπωσδήποτε προς τα εκεί. Ποιες μπορεί να είναι αυτές οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας; το ξύλο, η ηλιακή ενέργεια και οι θερμίδες που περιέχονται στον αέρα και στο νερό και που τις εκμεταλλεύονται οι αντλίες θερμότητας. Όσον αφορά στην ηλεκτρική ενέργεια, καθοριστική είναι η προέλευσή της: ηλιακή, αιολική κ.λπ.
Μεταξύ των πιο δημοφιλών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κύρια κατοικία, στην πρώτη θέση βρίσκεται το ενεργειακό τζάκι, ακολουθούμενο από την ξυλόσομπα και την αντλία θερμότητας. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται, με ίδια ποσοστά, το συνδυαζόμενο ηλιακό σύστημα (θέρμανση/ζεστό νερό) και ο λέβητας ξύλου.
Ζεστό νερό από τον αέρα
Η παραγωγή ζεστού νερού στον ίδιο λέβητα με τη θέρμανση προϋποθέτει, ότι αυτή λειτουργεί όλο το χρόνο, ακόμα και το καλοκαίρι. Κάτι που σημαίνει σπατάλη. Έτσι εξηγείται και η επιτυχία των θερμοδυναμικών δοχείων, τα οποία είναι εξοπλισμένα με μια μίνι αντλία θερμότητας και ζεσταίνουν το νερό με τις θερμίδες του αέρα. Με μέσο συντελεστή απόδοσης 4 (1 kW ηλεκτρικό ρεύμα για την παραγωγή 4 kW θερμότητας) προσφέρει οικονομία 75% σε σχέση με τον συμβατικό ηλεκτρικό θερμοσίφωνα. Υπό δυο όρους όμως: η συσκευή πρέπει να είναι τοποθετημένη στο εσωτερικό του σπιτιού σε δωμάτιο τουλάχιστον 6 m2 και για τον κρύο αέρα που εξάγεται από το σύστημα πρέπει να εγκατασταθεί κανάλι εξαερισμού προς τα έξω.
Αλλαγή ναι, αλλά και τι κόστος;
Ενώ οι περισσότεροι θεωρούν το ενεργειακό τους κόστος αυξημένο και θα προτιμούσαν τις ανανεώσιμες πηγές, φαίνεται ότι δεν είναι έτοιμοι ακόμα να προβούν σε μια τέτοια ριζική ανανέωση. Παίζει κάποιο ρόλο και η περιοχή στην οποία βρίσκεται το σπίτι και ο προσανατολισμός του. Πάνω από όλα, όμως, η δαπάνη για τη νέα εγκατάσταση είναι που φρενάρει ένα τέτοιο φιλόδοξο σχέδιο.
Η «καλή» θερμοκρασία
Η αίσθηση ζεστού και κρύου είναι σαφώς υποκειμενική. Υπάρχει όμως μια «κανονική» θερμοκρασία καταγραμμένη στο Κώδικα Κατασκευών και Κατοίκησης (άρθρα R. 131-19 έως R. 131-24) που είναι 19°C. Θεωρείται η κατάλληλη θερμοκρασία για να αισθάνεται κανείς ευχάριστα και χρησιμεύει ως βάση για τον σχεδιασμό δυνατοτήτων εξοικονόμησης ενέργειας. Κάθε βαθμός πάνω από 19°C αυξάνει την κατανάλωση ενέργειας κατά 7%, ένα ποσοστό καθόλου ευκαταφρόνητο. Αν το σπίτι δεν χρησιμοποιείται για 24 έως 48 ώρες, αυτή η κανονική θερμοκρασία μπορεί να μειωθεί στους 16°C και σε περίπτωση μη κατοίκησης για πάνω από 48 ώρες, στους 8°C.
Αντικατάσταση λέβητα: πώς και πόσο
Πετρέλαιο: Είναι ακόμα λύση με μέλλον; Και ναι και όχι.
Ναι, επειδή οι εξοπλισμοί που λειτουργούν με αυτό το καύσιμα έχουν κάνει (και συνεχίζουν να κάνουν) τεράστια πρόοδο σε ότι αφορά την απόδοση και την προστασία του περιβάλλοντος.
Όχι, επειδή τα κοιτάσματα πετρελαίου θα εξαντληθούν και θα πρέπει να αποχαιρετίσουμε αυτήν την επιλογή, όπως περίπου τους λέβητες κάρβουνου που εξαφανίστηκαν στη δεκαετία του 1960. Παίρνοντας όμως υπόψη ότι η διάρκεια ζωής ενός καλά συντηρημένου συστήματος ανέρχεται σε περίπου είκοσι χρόνια, αυτή η επιλογή θα υπάρχει ακόμα για τουλάχιστον μια γενιά.
Συμβουλή: Προσέξτε να μην επιλέξετε πολύ μεγάλο ή πολύ μικρό εξοπλισμό γιατί ο λέβητας δεν θα λειτουργεί οικονομικά. Θα καταναλώνει περισσότερο και θα φθαρεί γρηγορότερα.
Πλεονεκτήματα: καλές αποδόσεις στη θέρμανση κυρίως των μεγάλων χώρων. Πιθανή επιδότηση
Μειονεκτήματα: ορυκτό καύσιμο, απαιτείται δεξαμενή, μυρωδιά, αυξημένη τιμή, μόλυνση του περιβάλλοντος.
Αέριο: Το δίκτυο φυσικού αερίου εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά δημοφιλές. Βέβαια έχει το πλεονέκτημα ότι δεν απαιτείται δεξαμενή, είναι καθαρό και τα καινούρια μοντέλα λεβήτων συμπύκνωσης ή χαμηλής θερμοκρασίας προσφέρουν εξαιρετικές αποδόσεις.
Το μέλλον του απειλείται λιγότερα από εκείνο του λέβητα πετρελαίου, επειδή τα κοιτάσματα φαίνεται να είναι μεγαλύτερα. Οι εναλλακτικές λύσεις (το επίμαχο αέριο σχιστόλιθου ή το βιοαέριο που παράγεται από τα οικιακά απορρίμματα) δεν άρχισαν ακόμα να εφαρμόζονται σε ευρεία κλίμακα.
Συμβουλή: Ο υπολογισμός των αναγκών του σπιτιού σας μετά τη μόνωση θα σας βοηθήσει να επιλέξετε το σωστό. Ένα μοντέλο π.χ. χαμηλής θερμοκρασίας σε συνδυασμό με ενδοδαπέδια θέρμανση προσφέρει καλά αποτελέσματα και εγγυημένη άνεση.
Πλεονεκτήματα: δεν απαιτείται δεξαμενή (εκτός από τις εγκαταστάσεις προπανίου που αποθηκεύεται σε δεξαμενή). Γρήγορη θέρμανση, καθαρή, χωρίς μυρωδιές. Σίγουρη άνεση.
Μειονεκτήματα: ορυκτή ενέργεια, επιβάρυνση του περιβάλλοντος.
Ηλεκτρικό ρεύμα: Τα ηλεκτρικά σώματα είναι εύκολα στην τοποθέτηση και δεν χρειάζονται συντήρηση. Υπάρχουν 3 τύποι:
Ο θερμοπομπός (κονβέκτορας) λειτουργεί με μεταφορά της θερμότητας. Ο ψυχρός αέρας ζεσταίνεται από ένα ηλεκτρικό στοιχείο, ανυψώνεται και βγαίνει από τη συσκευή μεταφέροντας τη θερμότητα στον αέρα του δωματίου. Δεν συμφέρει, επειδή καταναλώνει πολλή ενέργεια.
Ο θερμοσυσσωρευτής είναι μόνιμα θερμός σκορπώντας γύρω μια γλυκιά ζεστασιά, χάρη σε έναν πυρήνα στο εσωτερικό του από αδρανές υλικό που αποθηκεύει την θερμότητα και την αποδίδει λίγο λίγο.
Τα μοντέλα που λειτουργούν δι` ακτινοβολίας, θερμαίνουν απευθείας τα αντικείμενα και τους τοίχους που βρίσκονται γύρω. Γι’ αυτό δεν πρέπει να τοποθετούνται μπροστά τους ογκώδη έπιπλα, π.χ. καναπέδες.
Συμβουλή: Υπολογίστε 1.000 W για θέρμανση χώρου 10 m2 με 2,50 m ύψος. Σε μεγάλο δωμάτιο καλύτερα εγκαταστήστε περισσότερα σώματα με μέτρια ισχύ παρά ένα σώμα με μεγάλη ισχύ.
Πλεονεκτήματα: φθηνή εγκατάσταση (το χαμηλότερο κόστος), δεν απαιτείται δεξαμενή, δεν απαιτείται συντήρηση.
Μειονεκτήματα: ακριβή ενέργεια χρήσης, συνεχείς αυξήσεις τιμής, μέτρια απόδοση.
Ξύλο: Λέβητες ξύλου, τζάκια, ξυλόσομπες για κούτσουρα ή πέλλετ. Αυτά τα μέσα συχνά παρουσιάζονται σαν ο τρόπος θέρμανσης του αύριο.
Οι λέβητες τοποθετούνται σε ειδικό χώρο και απαιτούν επιπλέον χώρο αποθήκευσης, ενώ οι σόμπες και τα τζάκια κυριαρχούν στο σαλόνι και συνδυάζουν τα αισθητικό με το ωφέλιμο. Κάποτε τα τζάκια ήταν όμορφα και απολαυστικά, αλλά η θερμική απόδοσή τους κυμαίνονταν μεταξύ 10 και 15%. Η σόμπα ήταν πολύ πιο αποτελεσματική, πιο δημοφιλής, αλλά μάλλον άσχημη. Σήμερα όλα αυτά έχουν αλλάξει. Στο σύγχρονο ενεργειακό τζάκι η θερμότητα δεν ξεφεύγει πια προς τα πάνω, αλλά στέλνεται στο χώρο. Η απόδοσή του ανέρχεται σε 80%, ενώ η κατανάλωση ξύλου είναι κατά 5 έως 6 φορές μικρότερη. Οι ξυλόσομπες από τη μεριά τους είναι σχεδιασμένες σε πιο σύγχρονο στυλ και μοιάζουν… με τζάκια.
Συμβουλή: Ο συνδυασμός ενεργειακού τζακιού με ηλιακό θερμοσίφωνα λειτουργεί καλά.
Πλεονεκτήματα: ανανεώσιμο καύσιμο, προσιτή τιμή. Μην ξεχνάτε και την γοητεία της ανοιχτής φωτιάς με τις φλόγες και τα κούτσουρα να τριζοβολούν.
Μειονεκτήματα: απαιτείται αποθήκευση, τακτικό γέμισμα με καύσιμο, συντήρηση.
Ηλιακή θέρμανση
Δωρεάν, ανεξάντλητη, καθαρή, η ηλιακή ενέργεια έχει όλα τα ατού με το μέρος της. Σε ένα καλά μονωμένο σπίτι, συστήματα ενδοδαπέδιας θέρμανσης και ζεστού νερού συνδεδεμένα με ηλιακούς συλλέκτες ανάλογου μεγέθους θα ήταν η τέλεια λύση, αν δεν υπήρχαν τα… τερτίπια του καιρού. Έτσι γεννήθηκε η ιδέα του συνδυασμού δυο πηγών ενέργειας, εκ των οποίων η μια να είναι ανανεώσιμη.
Υπάρχουν δυο συνδυασμένα ηλιακά συστήματα: το πρώτο με σύνδεση σε δίκτυο κεντρικής θέρμανσης εξοπλισμένο με κλασικό λέβητα και σώματα χαμηλής θερμοκρασίας και το δεύτερο με τους ηλιακούς συλλέκτες άμεσα συνδεδεμένους, χωρίς λέβητα, με θέρμανση υποστήριξης (ηλεκτρικό σώμα, ξυλόσομπα).
Συμβουλή: Προτιμήστε τη λύση της διπλής πηγής ενέργειας συνδυάζοντας την ηλιακή θέρμανση π. χ. με καινούριο λέβητα ή με θέρμανση ξύλου. Αυτός ο συνδυασμός είναι πολύ χρήσιμος για την άνεσή σας όταν δεν υπάρχει αρκετή ηλιοφάνεια.
Πλεονεκτήματα: ανεξάντλητη πηγή. Σας δίνει την αίσθηση μιας οικολογικά υπεύθυνης επένδυσης.
Μειονεκτήματα: αποτελέσματα ανάλογα με το κλίμα. Οι συλλέκτες πρέπει να τοποθετούνται τέλεια. Κίνδυνος απώλειας στεγανότητας ή αντοχής της σκεπής στο χρόνο.
Αντλίες θερμότητας: Οι αντλίες θερμότητας συγκαταλέγονται στους τρόπους θέρμανσης με ανανεώσιμη ενέργεια, για τη λειτουργία τους όμως απαιτείται και ηλεκτρικό ρεύμα. Ευτυχώς αποδίδουν πολύ περισσότερη ενέργεια από όση καταναλώνουν. Μια αντλία θερμότητας με συντελεστή απόδοσης 3 για παράδειγμα αποδίδει 3 φορές περισσότερη ενέργεια από ό,τι καταναλώνει. Επισημαίνουμε μόνο ότι ο συντελεστής απόδοσης υπολογίζεται για εξωτερική θερμοκρασία +7°C. Όταν η εξωτερική θερμοκρασία πέσει, ο συντελεστής απόδοσης μειώνεται και φτάνει κάποτε και σε αρνητικές τιμές αν κάνει πολύ κρύο. Τότε η αντλία θερμότητας καταλήγει σχεδόν να είναι μια ηλεκτρική συσκευή θέρμανσης όπως κάθε άλλη. Η διάρκεια ζωής της εγκατάστασης εξαρτάται κυρίως από την ποιότητα του συμπυκνωτή.
Συμβουλή: Επιλέξτε έμπειρο εγκαταστάτη. Προτιμήστε την προσφορά εταιρίας που συνιστά ο κατασκευαστής και ζητήστε και συμβόλαιο ετήσιας συντήρησης, όταν πρόκειται για μοντέλο αέρα/νερού.
Πλεονεκτήματα: τα μοντέλα που προσφέρουν και ψύξη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αποτελούν λύση πιο φθηνή και πιο οικολογική από τον κλασικό κλιματισμό.
Μειονεκτήματα: αυξημένο κόστος κυρίως σε κάθετες εγκαταστάσεις γεωθερμίας (γεώτρηση). Απαιτείται σύστημα υποστήριξης για περιόδους έντονου κρύου.
